Kαρκίνος της Ουροδόχου Κύστεως
Εισαγωγή
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι τρεις φορές πιο συχνός στους άντρες, σε ανθρώπους με καταγωγή από την Ηπειρωτική Ευρώπη και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Παρόλα αυτά μπορεί να παρουσιαστεί και σε νεαρά άτομα.
Το 20% των καρκίνων της ουροδόχου κύστεως είναι διηθητικοί, είτε εξαρχής, είτε θηλώματα που εξελίσσονται σε διηθητικό καρκίνο. Πρόκειται για μία κακοήθεια πολύ επιθετική, με κακή πρόγνωση αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα. Παρόλο ότι σήμερα εκτός από την χειρουργική επέμβαση διαθέτουμε εξελιγμένα σχήματα χημειοθεραπείας, μόνο το 50-60% των ασθενών παρουσιάζει πενταετή επιβίωση.
Αιτιολογία
Για την εμφάνιση καρκίνου στην ουροδόχο κύστη, ο βασικότερος παράγοντας είναι το κάπνισμα. Τα απόβλητα του καπνού αποβάλλονται με τα ούρα και παραμένουν αρκετό χρόνο στην κύστη. Έτσι δημιουργούν μεταλλάξεις στο επιθήλιο.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως επαγγελματική νόσος καθώς εμφανίζεται επίσης σε:
- Εργαζόμενους σε βιομηχανίες πλαστικών
- Εργαζόμενους σε ορυχεία
- Εργαζόμενους σε βυρσοδεψεία (έκθεση σε αρσενικό και βενζίνη)
- Μακροχρόνια έκθεση σε χρώματα
- Μακροχρόνια έκθεση σε διαλυτικές ουσίες βαφών
- Χρονιά λήψη αναλγητικών
- Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με αντικαρκινικά φάρμακα (κυκλοφωσφαμίδη)
- Σε χρόνιες φλεγμονές της κύστης
- Μετά από ακτινοβολία στην περιοχή για άλλη κακοήθεια.
Συμπτώματα
Το πιο συχνό σύμπτωμα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι η αιματουρία.
Είναι ανώδυνη και εάν εμφανιστεί στα αρχικά στάδια οδηγεί τον ασθενή απευθείας στον γιατρό. Μπορεί να είναι μακροσκοπική (εμφανής με κόκκινα ούρα) ή μικροσκοπική (όταν βρίσκεται μόνο στην εξέταση ούρων). Έτσι κάθε επεισόδιο αιματουρίας, είτε είναι μακροσκοπική είτε είναι μικροσκοπική, είτε συμβεί μία φορά είτε πολλές, πρέπει να ελέγχεται ενδελεχώς.
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης μπορεί όμως να παρουσιαστεί και μόνο με:
- Επιτακτικότητα για ούρηση
- Δυσουρία (πόνο στην ούρησή)
- Συχνοουρία
Τέλος μπορεί να είναι τυχαίο εύρημα σε ένα υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία που γίνεται για άλλη αιτία.
Διάγνωση
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης μπορεί να διαγνωστεί αρχικά με υπέρηχο ή αξονική τομογραφία. Σε κάθε περίπτωση η οριστική διάγνωση γίνεται με την Κυστεοσκόπηση.
Κυστεοσκόπηση και Βιοψία
Η κυστεοσκόπηση είναι η εξέταση που θα βάλει την διάγνωση με σιγουριά. Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως εμφανίζεται σαν βλάβη που μοιάζει με μικρά κουνουπίδια ή θάμνο, μέσα στην κύστη. Πρέπει να εξαιρεθεί ριζικά με βαθιά εκτομή και να σταλεί για βιοψία. Όλα τα κομμάτια που θα πάρει για βιοψία ο Ουρολόγος, θα πρέπει να περιλαμβάνουν και κομμάτι του μυϊκού χιτώνα της κύστεως. Εάν δεν τον διηθεί τότε πρόκειται περί επιφανειακού όγκου και όχι διηθητικού.
Ο επιφανειακός καρκίνος της κύστης μπορεί να παρουσιαστεί όμως και σαν μια επίπεδη κόκκινη βλάβη και τότε λέγεται in situ. Αυτή η περίπτωση είναι ιδιαίτερα επιθετική και χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση ή άμεση θεραπεία ανάλογα με την περίπτωση. Η βλάβη μπορεί να είναι μία η περισσότερες.
Εκτός από το πόσο βαθιά έχει προχωρήσει η κακοήθεια άλλο ένα κριτήριο βασικό για την εξέλιξη είναι ο βαθμός κακοήθειας – grade. Μπορεί να είναι χαμηλής κακοήθειας (Low Grade) και υψηλής κακοήθειας (High Grade).
Πηγή: Cancer Research UK
2η Βιοψία
Αν υπάρχει αμφιβολία για το αν ο όγκος που εξαιρέθηκε είναι επιφανειακός ή εάν το αποτέλεσμα της βιοψία δείξει καρκίνο υψηλού κινδύνου, θα πρέπει σε διάστημα τεσσάρων έως έξι εβδομάδων να ξαναγίνει βιοψία και προσεκτικός καυτηριασμός της κύστης στα ύποπτα σημεία.
Συμπληρωματικές εξετάσεις
- Κυτταρολογική ούρων
Το θετικό αποτέλεσμα για κακοήθεια θα μας οδηγήσει σε ενδελεχή έλεγχο. Το αρνητικό δεν το λαμβάνουμε υπόψη αφού δεν αποκλείει την πιθανότητα κακοήθειας
- Αξονική Τομογραφία
Η Αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό κρίνεται απαραίτητη διότι σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και όταν ο καρκίνος είναι επιφανειακός μπορεί να συνυπάρχουν και θηλώματα στην ανώτερη αποχετευτική μοίρα (ουρητήρα ή νεφρική πύελο). Σε περιπτώσεις επιθετικού καρκίνου τότε πρέπει αν γίνει και αξονική θώρακος πριν την θεραπεία.
Θεραπεία
Ο επιφανειακός καρκίνος της ουροδόχου κύστης θεραπεύεται με την διουρηθρική εκτομή του όγκου.
Διάβασε περισσότερα για την Διουρηθρική Εκτομή Όγκου Κύστης
Σε περιπτώσεις που η βιοψία δείξει επιθετικό διηθητικό καρκίνο τότε απαιτείται η αφαίρεση της κύστης.
Χειρουργική Επέμβαση Αφαίρεση της Κύστης
Η θεραπεία εκλογής για τον επιθετικό καρκίνο της κύστης είναι η ριζική κυστεκτομή που μπορεί να συνοδευτεί με χημειοθεραπεία, είτε πριν το χειρουργείο είτε μετά. Πρόκειται για την πιο βαριά επέμβαση στην ουρολογία. Στους άνδρες αφαιρούνται η ουροδόχος κύστη, ο προστάτης, οι σπερματοδόχες κύστεις και οι λεμφαδένες της περιοχής. Στις γυναίκες αφαιρούνται η ουροδόχος κύστη, η μήτρα, οι ωοθήκες, το άνω τμήμα του κόλπου και οι λεμφαδένες της περιοχής.
Μετά την επέμβαση θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας καινούριος δρόμος για να παροχετεύονται τα ούρα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την χρήση εντέρου και δημιουργία στομίας στην κοιλιά (σε ειδικό σακουλάκι) είτε όταν είναι τεχνικά δυνατόν με τη δημιουργία καινούργιας κύστης από έντερο (εγκρατής νεοκύστη). Σε περιπτώσεις εκτεταμένης νόσου ή σε ασθενείς με πολλαπλά προβλήματα υγείας, τότε οι ουρητήρες παροχετεύονται απευθείας στο τοίχωμα της κοιλιάς (ουρητηροστομίες).
Διάβασε περισσότερα για την Ριζική Κυστεκτομή
Χημειοθεραπεία / Ακτινοθεραπεία
Σε ασθενείς που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να υποβληθούν σε ριζική κυστεκτομή λόγω εκτεταμένης νόσου, προχωρημένης ηλικίας ή συνοδών νοσημάτων, τότε μπορεί να εφαρμοστεί διουρηθρική εκτομή του όγκου με ταυτόχρονη χορήγηση ακτινοβολίας και χημειοθεραπείας (Trimodal Therapy). Οι επιπλοκές είναι πολλές, η ταλαιπωρία του ασθενούς μεγάλη και τα ποσοστά επιτυχίας μικρά.
Παρακολούθηση
Οι ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης θα πρέπει να παρακολουθούνται, μετά την επέμβαση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η παρακολούθηση γίνεται με αξονική τομογραφία και εξετάσεις αίματος.
Σχετικά άρθρα
- Αιματουρία
- Θηλώματα της Ουροδόχου Κύστεως
- Ρομποτική Ριζική Κυστεκτομή
- Διουρηθρική Εκτομή Όγκου της Ουροδόχου Κύστεως
- Καρκίνος της Νεφρικής Πυέλου και του Ουρητήρα
Βιβλιογραφία
Όλες τις πληροφορίες που διαβάσατε σε αυτό το κείμενο αλλά και περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να τις βρείτε στις ακόλουθες επιστημονικές πηγές γνώσης:
- Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας για ασθενείς (Αγγλικά)
- Οδηγίες της Βρετανικής Ουρολογικής Εταιρίας για ασθενείς (Αγγλικά)
- Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας για Ιατρούς (Αγγλικά)
- Medscape. Πληροφορίες για ασθενείς και Ιατρούς (Αγγλικά)
- Ελληνική Ουρολογική Εταιρία. Πληροφορίες για ασθενείς (Ελληνικά)
- Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων. Πληροφορίες για ασθενείς (Ελληνικά)