Η πρόληψη αποτελεί μία από τις βασικές αρχές της Ιατρικής, από την αρχαία Ελλάδα και τα χρόνια του Ιπποκράτη. Ήταν μάλιστα ο πρώτος που επεσήμανε την αξία της, λέγοντας: «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». 

Η πρόληψη μπορεί να διακριθεί σε πρωτογενή, σε δευτερογενή και σε τριτογενή, με όλες τις κατηγορίες να έχουν κοινό στόχο: την αναγνώριση μίας πάθησης πριν την εκδήλωση της. Με την αναγνώριση των αρχικών συμπτωμάτων μίας ασθένειας πριν την πλήρη εκδήλωσή της, επιτυγχάνουμε την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης του ασθενούς, με καλή ποιότητα ζωής.

Η πρωτογενής πρόληψη επικεντρώνεται στην αποφυγή παραγόντων επικίνδυνων για την υγεία. Περιλαμβάνει ατομικά και ομαδικά μέτρα προστασίας, όπως ο εμβολιασμός κατά ενός ιού (όπως του καρκινογόνου ιού HPV), η αποφυγή ανθυγιεινών συνηθειών (όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η καθιστική ζωή) αλλά και λήψη μέτρων δημόσιας υγιεινής.

Η δευτερογενής πρόληψη στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων πριν αυτές δώσουν συμπτώματα. 

Η τριτογενής πρόληψη περιλαμβάνει θεραπευτικές παρεμβάσεις σε ήδη πάσχοντες με σκοπό να περιορίσει τις επιπλοκές και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής. 

Στους άντρες, δύο είναι οι καρκίνοι οι οποίοι μπορούν να διαγνωσθούν σε πρώιμο στάδιο και να θεραπευτούν πλήρως: ο καρκίνος τους προστάτη και ο καρκίνος του όρχεως.